Üniversitemiz Mimarlık Mühendislik Fakültesi Konferans Salonunda “Güney Afrika İzlenimleri”
konulu özellikle Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma’nın Cape Town’da Müslümanlığın
yayılışı ve gelişmesini vurgulayan bir söyleşi düzenlendi. Söyleşiye Rektör
Prof. Dr. Murat Erman, İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cemalettin Erdemci, Genel
Sekreter Yrd. Doç. Dr. Adnan Memduhoğlu, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
İlk
olarak 1998 yılında İsmail Collier tarafından “Siyer” dersi vermek üzere
çağırıldığını daha sonra Cape Town’daki
İslam ve Osmanlı izlerini takip ederek ilginç bir hikayeye dahil
olduğunu ifade eden Sırma öğrendiği ilginç bilgilerin peşinden giderek Güney
Afrika’da İslam’ın izini sürdü.
17.yy’da Osmanlı devleti ile G.Afrika Müslümanlarının bir
bağlantı kuramadıklarını o yıllarda Portekiz, Hollanda ve sonrasında ise
İngiltere’nin emperyal politikaları altında Müslümanların eziyet çektiklerini,
ibadet etme özgürlüklerinin bulunmadığını, 19 yy.da ilginç bir tarihsel olayla Osmanlı
Devleti ile G.Afrika Müslümanları arasında bir bağlantı kurulabildiğini ifade etti.
İhsan Süreyya Sırma’nın
dinleyicilere İslam’ın Güney Afrika’ya gelişi ve yerleşmesi üzerine çizdiği
tarihsel tablo ise şöyle:
“G.Afrika’nın ilk Müslüman
halkını Endonezya, Malezya ve Hindistan’dan köle olarak getirilen yerlilerle,
mahkûm edilmiş veya siyasi sürgün yemiş Müslümanlar oluşturuyordu. Buradaki
köle Müslüman nüfus artmaya başlayınca kendi aralarında geliştirdikleri
yöntemler ile dini muhafaza etmeye çalıştılar. Hafız olanlar Kuran-ı Kerimi
yazıya geçirdi. Dua ve ayet bilenler bunları sürekli tekrarlayarak hafızada
kalmasını sağladılar. Daha sonra 19.
yüzyılda burada yaşayan Hindistan ve
Malezya asıllı Müslümanlar İslami kuralların uygulanmasındaki ciddi
farklılıklar anlaşmazlığa düştüler. Bu durum Cape Town’un idari olarak
yönetilmesinde de büyük sıkıntılar ortaya çıkarınca Büyük Britanya Kraliçesi
Victoria düşülen bu anlaşmazlığın giderilmesi için Sultan Abdülaziz’e bir mektup yazarak yardımcı
olunmasını istedi. Osmanlı Devleti G. Afrika Müslümanlarının dinî eğitimlerine
yardımcı olmak üzere buraya Ebubekir Efendi adında bir âlimi görevlendirdi.
Ebubekir Efendi önce deniz yoluyla Fransa’nın Marsilya şehrine oradan da trenle
Paris sonrasında ise Londra’ya gitti. Bir süre İngiltere’de kaldıktan sonra deniz
yoluyla Cape Town’a geçti. Buradaki Müslüman tebaa için Beyanüd Din adlı bir
eser yazıp yayınlayarak dini uygulamalar konusundaki farklılıkları gidermeye ve
dinin akidelerini öğretmeye çabaladı. Daha sonra Cape Town’da “Ottoman
Theological School” adıyla İslami okullar açılarak Cape Town’da İslamın
kurumsallaşması sağlandı.
Prof. Dr. İhsan Süreyya Sırma Cape
Town’da bugün Müslüman nüfusun geldiği noktayı oradaki vakıf, dernek, cami ve
okulları gezerek slayt ve videolar eşliğinde izleyiciler ile paylaştı.